Zelfmanagement, persoonsgerichte zorg, eigen regie, eigen kracht allemaal termen die hetzelfde beogen vanuit een ander perspectief: die van de patiënt, de zorgverlener of gemeente/welzijnsorganisatie.
Welk woord je er ook aan geeft, het vraagt een gedragsverandering van professional en patiënt én een organisatie die de voorwaarden schept waarbinnen het stimuleren van eigen regie wordt gefaciliteerd.
Zorggroepen en professionals benaderen Reos adviseurs Eva van Steenbergen, John Hoenen en Ellen Binnema met gevarieerde vragen. We worden door het veld steeds meer gezien als praktische experts.
In 2016 stonden onderstaande drie pijlers centraal:
1. Vaardigheden versterken van individuele zorgverleners
Workshops en scholingen over deelaspecten van persoonsgerichte zorg wakkeren het denken over eigen regie in de zorg aan. Goede voorbeelden in dit kader zijn GES De Florijn en GES Ommedijk in Leiderdorp. Beiden evalueerden het leertraject Zelfmanagement dat zij volgden bij Reos positief en als een mooie eerste stap op weg naar het versterken van kennis en vaardigheden van individuele zorgverleners. Het leertraject leidde ook tot nieuwe vragen, zoals ‘Hoe kan het individueel zorgplan de patiënt helpen meer regie te nemen?’, ‘Wat vraagt dat van ons als zorgverleners?’ en ‘Hoe kan de GES ons hierin ondersteunen?’. Reos adviseur Eva van Steenbergen begeleidt de GES’en in de zoektocht naar een passende aanpak waarin zorgverleners en patiënten actief betrokken zijn. Peercoaching, multidisciplinaire videofeedback, patiëntenraadpleging over het individueel zorgplan, een workshop multidisciplinaire zorgplanning zijn voorbeelden van interventies die met ondersteuning van Reos zijn ingezet bij deze GES’n.
Reos brengt het debat op gang tussen zorgverleners, gemeenten, welzijn, wijkverpleging en andere partners over positieve gezondheid.
2. Scan & Plan van Zelfzorg Ondersteund
Zorggroepen kunnen sinds eind 2015 gebruik maken van de Scan & Plan van Zelfzorg ondersteund (ZO!). Landelijk gezien is er met ongeveer 60% van de zorggroepen contact; de belangstelling in het werkgebied van Reos was eerst nog beperkt, maar in 2016 zijn diverse groepen serieus aan de slag gegaan.
John Hoenen Reos adviseur is vanuit het ROS-netwerk als consulent verbonden aan ZO!. Hij voert met zorggroepen in heel Nederland Scan & Plantrajecten uit, waaronder een aantal zorggroepen in de Reos regio. Reos adviseurs Eva van Steenbergen en Ellen Binnema begeleiden zorggroepen die de Scan & Plan doorlopen met het maken van een plan van aanpak. Hieronder een paar voorbeelden:
Zorggroep Krimpen in Krimpen aan den IJssel, heeft in 2016 de Scan & Plan doorlopen. Reos adviseur Ellen Binnema heeft daarna de zorggroep begeleid bij het opstellen van een visie op persoonsgerichte zorg, het plan van aanpak en de Kom Verder aanvraag. Zorggroep Krimpen heeft in 2016 de eigen regie van patiënten versterkt door deelname aan de Nationale Diabetes Challange en groepsconsulten diëtetiek aan te bieden. In de Kom Verder aanvraag wordt nu meer focus gelegd op de vaardigheden van de zorgverleners en de faciliteiten die de organisatie gaat bieden.
Alphen op één Lijn heeft al jaren diverse activiteiten die de eigen regie ondersteunen. Zo hebben zij bijvoorbeeld de PRISMA-cursus ‘vertaald’ naar DISCO (Dillenburg Interdisciplinaire Selfmanagement COPD Educatie), werken met een individueel zorgplan en een Multidisciplinair Overleg waarbij de patiënt ook aan tafel zit. In 2016 zijn zij gestart met de Scan & Plan begeleid door ZO!-consulent John Hoenen. Eva van Steenbergen begeleidt het plan van aanpak dat voor de Kom Verder aanvraag wordt gemaakt.
Ook de ROH Midden-Holland is met de Scan & Plan gestart. De ROH Midden-Holland heeft in het verleden diverse activiteiten ondernomen, maar of de ontwikkelde instrumenten veel gebruikt worden is onduidelijk. Daarom wil de ROH Midden-Holland dat gaan onderzoeken. Tevens wordt nagegaan hoe een continue meting op patiëntenniveau mogelijk is.
3. Verbinden eigen regie in zorg en eigen kracht in het sociale domein
Eigen regie van de patiënt en eigen kracht van de burger: hierin is geen onderscheid te maken. Een patiënt is immers per definitie een burger. Reos brengt het debat op gang tussen zorgverleners, gemeenten, welzijn, wijkverpleging en andere partners over positieve gezondheid. Dat concept maakt ieder duidelijk hoe eigen regie in elke zorgsoort verweven zit.
In Leiden heeft Reos een bijeenkomst georganiseerd om synergie te creëren op het thema eigen regie. Zorgprofessionals van diverse pluimage, welzijnsinstellingen, gemeente en patiënten- en vrijwilligersorganisaties, bespraken vanuit hun dagelijkse praktijk hoe zij aan eigen regie werken. Welke visie is leidend? Wat lukt al goed? Waar loopt men -gezamenlijk– tegen aan? Door de synergie maakte men gebruik van elkaars werkwijze; 1 + 1 wordt dan 3! Naar aanleiding van deze ervaringen blijkt er op veel plaatsen belangstelling te zijn om vergelijkbare bijeenkomsten te organiseren.
De link tussen eigen regie en positieve gezondheid is verder uitgediept en biedt kansen om op een andere manier met zorgpartners in gesprek te gaan. In Alphen aan de Rijn is een begin gemaakt met de organisatie van een conferentie over positieve gezondheid en eigen regie. Deze zal begin 2017 plaatsvinden.
Financiering
Voor alle duidelijkheid: het Scan & Plantraject wordt door ZO! kosteloos aan zorggroepen aangeboden. Voor vervolgactiviteiten die een zorggroep wil ondernemen om persoonsgerichte zorg verder in te voeren is cofinanciering mogelijk door middel van een ‘Kom verder’- aanvraag.
Programmaontwikkeling en de inzet van consulenten zoals John Hoenen, wordt uit de ondersteuningsgelden van Zorg en Zekerheid en VGZ gefinancierd. Uitvoering van scholing en begeleiding van GES’en wordt in de regel door de deelnemers zelf gefinancierd.
Voor meer informatie over Effectief eigen regie realiseren, neem contact op met John Hoenen of Eva van Steenbergen of Ellen Binnema.
Benieuwd naar onze activiteiten rondom Effectief eigen regie realiseren? Lees het in het programma
Bestrokken disciplines:
Patiënten- en vrijwillgersorganisaties, Huisartsen, praktijkondersteuners, fysiotherapeuten, diëtisten, wijkverpleegkundigen, gemeenten, welzijnsorganisaties, zorggroepen.
Lees ook:
- Nauwe samenwerking huisartsen en cardiologen hartfalen
- Ketenpartners geboortezorg implementeren Geboortemail en Groepsvoorlichting
- Eerstelijnszorg en sociale domein trekken samen op bij Welzijn op Recept
- Gemeenschappelijke aanpak sociale domein en eerstelijnszorg bij gezonde leefstijl
- Shared decision making bij palliatieve zorg
- Proeftuin Gezonde zorg, Gezonde regio: naar zorg voor individuele patiënt
Resultaten
Resultaten 'eigen regie' in de praktijk realiseren:
- Coördinatoren en managers van (grote) samenwerkingsverbanden en zorggroepen leren in de Scan & Plan hoe zij complexe veranderprocessen rond zelfmanagement het beste kunnen aanpakken.
- Haalbare plannen van aanpak om effectief eigen regie te realiseren.
- Meer afgestemde multidisciplinaire samenwerking binnen enkele GES’en op het thema eigen regie.