VWS heeft in het voorjaar van 2015 met veldpartijen de mogelijkheden verkend voor een bekostigingsmodel in de wijkverpleging. Kern daarvan was het idee dat zorgpakketten worden afgeleid uit patiëntkenmerken. Deze patiëntkenmerken zijn vastgelegd in digitale verpleegkundige classificatiesystemen. Zo zou de bekostiging aansluiten bij de praktijk en inhoud van de zorg. Met prikkels voor doelmatigheid, zonder extra administratieve lasten.

Niet haalbaar
Gupta Strategists kwam tot de conclusie dat bekostiging gebaseerd op automatische afleiding uit patiëntclassificaties niet haalbaar is. De relatie tussen patiëntkenmerken en zorggebruik kan niet als basis dienen voor een bekostigingsmodel. Wat is dan het beste alternatief? Om de transitie in de wijkverpleging te ondersteunen zijn drie thema’s van belang:

• belonen van goede kwaliteit van zorg;
• stimuleren van efficiënte zorg;
• inzicht in patiëntprofielen

Gupta Strategists constateert dat deze elementen niet te vatten zijn in de bekostiging. Hun advies is de bekostiging van wijkverpleging eenvoudig te houden. Met daarnaast een ambitieuze ontwikkelagenda. Juist door deze agenda goed uit te voeren, kan de bekostiging eenvoudig blijven.

Vier modellen
Voor een eenvoudig bekostigingsmodel bestaan vier opties:

1. één uurtarief (afschaffing producten PV, VP, etc., maar nog wel declareren van uren zorg);
2. één weekpakket, ongeacht zorgzwaarte van de patiënt (dus niet meer belonen voor uren zorg);
3. een klein aantal weekpakketten op basis van doelgroepen, in te delen door de wijkverpleegkundige (dus niet meer belonen voor uren zorg);
4. drie weekpakketten op basis van ingezette uren zorg en deskundigheidsniveau.

Model 1 is het meest eenvoudig maar heeft een productieprikkel in zich. Bij modellen 2 en 3 bestaat er teveel risico op onderbehandeling, onacceptabele omzetschommelingen voor zorgaanbieders en het probleem om kostendekkende tarieven af te spreken.

Toelichting model 4
Het advies is de invoering van model 4. Dit houdt in: de direct aan patiënten toewijsbare zorg te bekostigen met de drie weekprestaties licht, middel en zwaar. Zorgaanbieders leiden deze prestaties (automatisch) af uit de werkelijk geleverde uren, gewogen naar het opleidingsniveau van de zorgverleners. De prestaties omvatten alle direct patiëntgebonden zorg, inclusief de huidige aparte prestaties AIV en MSVT. Als een patiënt meer zorg krijgt dan de bovenkant van de bandbreedte van de zwaarste prestatie, dan is het mogelijk deze meer-uren te declareren via een toeslag op basis van uren. De NZa stelt per prestatie een maximum tarief vast. Zorgverzekeraars moeten inzicht hebben in de urendeclaraties om eventueel risico op upcoding te kunnen signaleren. De werkelijk geleverde uren zijn ook relevant voor inzicht in de zorgkosten per doelgroep.

Niet direct toewijsbare zorg
Daarnaast luidt het advies de huidige aparte prestaties voor regiefunctie complexe wondzorg, wijkgerichte zorg (S1) en een voorziening beschikbaarheid te laten opgaan in een algemene vrije prestatie voor de niet direct aan patiënten toewijsbare zorg. Dit voorkomt een ‘kerstboom’ aan aparte prestaties. Het geeft ook de ruimte voor afspraken betreffende de zorginfrastructuur. Vanwege de gewenste afstemming en samenwerking in de regio lijkt inkoop via representatie of een volgmodel het meest passend voor de niet-toewijsbare zorg. De vraag is echter of de ACM dit toestaat. Maar als zorgverzekeraars meerwaarde zien van de niet-toewijsbare zorg, dan zullen ze die contracteren.

Basisbekostiging
Gupta Strategists pleit voor behoud van een aparte prestatie voor de ketenzorg dementie. Evenals de prestatie ‘Beloning op Maat’, die zorgaanbieders en zorgverzekeraars de ruimte biedt om afspraken te maken over zorguitkomsten of vormen van innovatie. Ze raadt introductie van nieuwe prestaties af. Er zijn verschillende doelgroepen die vanuit de wijkverpleging worden bekostigd, zoals palliatieve patiënten of zorg door specialistische verpleegkundige teams. Deze zorg behoort tot het totale palet van wijkverpleegkundige zorg en hoort daarom in de basisbekostiging.

Ontwikkelagenda
Tot slot adviseert Gupta Strategists een ambitieuze ontwikkelagenda op basis van de drie thema’s waar alle veldpartijen zich aan committeren. Juist door deze agenda goed uit te voeren kan de bekostiging van wijkverpleging eenvoudig blijven.

• Versterken van de zorginhoud door verbeteren richtlijnen, meer inzicht in de waarde van interventies en de opzet van kennisnetwerken binnen de wijkverpleging en met de eerste lijn.
• Verbeteren van de processen om de transitie te ondersteunen.
• Meetbaar maken en effectief ontsluiten van patiëntervaringen.

Bron: ZorgenZ
Foto: Andy Dean Photography/Shutterstock