Gezondheidsvraagstukken zijn vaak complex en er zijn altijd meerdere disciplines bij betrokken. De vraag ‘Wie voert de regie?’ houdt veel gemeenten en zorgprofessionals bezig. Er zijn overeenkomsten in de afstemming voor samenspel in muziek en gezondheidszorg. Vijf tips.
Voor een bassist en een drummer is het nodig om van elkaar weten wat zij doen en wie wanneer inzet. De zanger volgt het ritme van de muziek voordat hij zijn eerste tonen inzet. Elk hebben zij hun eigen expertise. De kunst is om het samen een mooi muzikaal geheel te laten zijn. Hoe gaan afstemmingsprocessen in zorg en ondersteuning klinken als muziek?
1. Leer elkaar kennen
Als bandleden elkaar niet kennen, sterker nog, niet weten wat zij aan elkaar hebben, gaat het mis. Een eerste logische stap is dat je elkaar opzoekt en leert kennen. Je ontdekt wat de ander bedoelt. Je gaat na of je dezelfde interpretatie hebt van bepaalde begrippen.
Bedoelen we bijvoorbeeld hetzelfde als we het over mandaat hebben? Wat wordt er onder een warme overdracht verstaan? Je krijgt inzicht in wat het aanbod van de ander inhoudt. De drempel wordt lager om een volgende keer contact op te nemen. Elkaar leren kennen kan door andere zorgprofessionals, het sociaal team of de afdeling WMO uit te nodigen bij een bestaand overleg in de eerste lijn. Of – als je het wat groter wilt aanpakken - door een netwerkbijeenkomst te organiseren waar je ook (vak)kennis uitwisselt.
2. Probeer niet alles in een keer op te lossen
Een band begint doorgaans met het kijken naar één van de nummers die zij hebben gekozen. Die kunnen zij vervolgens opknippen in het intro, het refrein en de bridge. Zij interpreteren elk onderdeel van het nummer; welke muziekinstrumenten krijgen een solo, waar gaat het volume omhoog of omlaag, et cetera.
Bij een gezondheidscasus zijn vele factoren betrokken. Wanneer er meerdere casussen zijn waarop de samenwerking verbeterd zou kunnen worden, begin dan eerst bij één casus en ga die afpellen. Als de samenwerking op één casus verbetert, is er vaak een positief effect op de andere casuïstiek.
3. De keten in kaart
In een doorsnee band is de keten nog vrij overzichtelijk. Er is meestal een drummer, één of twee bassisten, een toetsenist en een zanger. Bij een jazz- of funkband wordt de band aangevuld met een toetsenist, percussie en blazers: trombone, trompet, saxofoon en klarinet. In de muzieknotatie moet daarom helder zijn waar in het stuk een partij aan zet is.
Dat is ook zo bij afstemming in de gezondheidszorg. Denk aan een oudere dame of heer met beginnende dementie en somatische klachten. Hier zijn al snel mantelzorgers, vrijwilligers, de huisarts, een wijkverpleegkundige, een ouderenadviseur een WMO-adviseur, mogelijk een fysiotherapeut en wellicht een diëtiste bij betrokken. Het aantal betrokkenen kan echter in het verloop, en afhankelijk van de problematiek, behoorlijk oplopen. Het is goed om eerst met elkaar de keten in kaart te brengen.
4. Maak een actieplan en werk aan de verbeterpunten
Als een muziekstuk nog in ontwikkeling is, wil je er je eigen draai aan geven. Dan zoek je de knelpunten op en herschrijf je de muziek tot er een nieuw harmonisch geheel ontstaat. Welke knelpunten worden er waargenomen bij een gezondheidsvraagstuk? Door steeds aan te verbeteren wordt zorg en ondersteuning steeds beter op elkaar afgestemd. Hoe moet het samenspel veranderen om er (weer) een klinkend geheel van te maken?
5. Zet de wens van de patiënt of inwoner centraal
Vergeet niet om bij de inwoner/patiënt te toetsen hoe hij het zorgproces ervaart. Wat is voor hen belangrijk? Dit kan bijvoorbeeld in een patiëntenreis. Wanneer je langere tijd samenwerkt, gaan de volgende nieuwe afstemmingsprocessen steeds makkelijker. Zo klinkt de inzet van allen steeds meer als één geheel.
Reos helpt zorgorganisaties en gemeenten bij het goed op elkaar afstemmen van zorg en ondersteuning. We nemen een onafhankelijke rol in als adviseur of gespreksleider. We adviseren op de onderdelen Netwerkbijeenkomst en het verbinden van de juiste partijen, helpen bij het organiseren van een patiëntenreis of bij het in kaart brengen van een zorgproces. Heeft u een gezondheidsvraagstuk waarin afstemming nodig is van meerdere disciplines?