De pilotgroep ouderen is een van de pilotgroepen van Gezonde zorg, Gezonde regio waarin betere zorg, betere kwaliteit van leven voor de patiënt en een betere gezondheid tegen lagere kosten centraal staan. Rijncoepel, Zorg en Zekerheid,  Zorgbelang Zuid-Holland en Alrijne Zorggroep namen het initiatief tot dit programma.  Reos voert in opdracht van dit programma de projectleiding, samen met Eric Hiddink van Health Base en coördineert de communicatie activiteiten. Monica van Papendrecht, adviseur van Reos, begeleidt de Pilotgroep ouderen.

Bij de zienswijze dat de kwaliteit van leven centraal moet staan speelt de vraag hoeveel baat de oudere patiënt heeft bij voortgezet gebruik van geneesmiddelen. Als een geneesmiddel niet werkt of er veel bijwerkingen optreden kan dit de kwaliteit van leven verstoren. Bijwerkingen kunnen bij ouderen aanleiding geven tot ernstige complicaties, zoals maagbloedingen, uitdroging en botbreuken. Ruim 6% van alle acute ziekenhuisopnames wordt toegeschreven aan bijwerkingen van geneesmiddelen waarvan de helft vermijdbaar zou zijn. De uitdaging is om de gezondheidswens van de oudere centraal te stellen binnen de medicatiebeoordeling door de apotheker. Belangrijk daarbij is dat de apotheker ook voldoende tijd heeft voor de opvolging van de acties (follow-up). 

Experiment pilot Ouderen
De apotheker voert consulten uit in de huisartsenpraktijk of bij de patiënt thuis om het medicijngebruik onder oudere patiënten van 70 jaar en ouder met multi-morbiditeit te beoordelen en zo mogelijk geneesmiddelen op verantwoorde wijze te stoppen (“deprescribing”). Bij de beoordeling heeft hij naast korte lijnen met huisarts/POH zo nodig ook (samen) overleg met een internist-ouderengeneeskunde.

Medicatiewijzigingen worden in overleg met de oudere patiënt doorgevoerd.  De wijzigingen zijn bedoeld om medicatie-gerelateerde klachten van de patiënt te verminderen en zijn kwaliteit van leven te verbeteren. De apotheker monitort het doorvoeren van de medicatiewijzigingen. Deze werkwijze wordt uitgevoerd door Henk-Frans Kwint, apotheker en experimentmanager in afstemming met Mijke Hensing, huisarts praktijk Zaaijer in Leiden. Collega-apotheker Bram Mertens voert hetzelfde experiment uit in samenwerking met de huisartsen van het gezondheidscentrum Stevenshof in Leiden. Als het nodig is  overleggen zij met Jantien Brouwer, internist-oudergeneeskunde die vanuit het Alrijne ziekenhuis bij het experiment betrokken is. Henk-Frans Kwint zegt: “Ik hoop dat ouderen met deze vorm van medicatiebeoordeling echt zullen ervaren dat bepaalde gezondheidsklachten nog kunnen verbeteren dan wel dat zij met minder geneesmiddelen af kunnen. Mijn eerste ervaringen maken ook duidelijk dat er genoeg mogelijkheden liggen om medicatie te staken.”

Oudere participeert
Vernieuwend aan dit experiment is dat de oudere zelf mee beslist in het wel of niet doorvoeren van medicatiewijzigingen en dat de apotheker de wijzigingen uitvoert en monitort. De apotheker consulteert de ouderen in een ruimte binnen de huisartspraktijk of gaat op huisbezoek. Ook het overleg dat de apotheker heeft met de huisarts, POH en doktersassistente en de afstemming met internist ouderengeneeskunde zijn vernieuwend. De apotheker werkt efficiënter doordat hij het HIS (Huisartsen Informatie Systeem) van de huisarts kan inzien of een voorgestelde medicatiewijziging niet al eerder is gedaan of bewust niet is uitgevoerd. 

De pilot loopt nog tot einde van dit jaar en zal daarna worden geëvalueerd. 

Heeft u vragen over de pilot Ouderen van Gezonde zorg, Gezonde regio? Neem contact op met Monica van Papendrecht.