Shared decision making bij palliatieve zorg

Reos betrokken bij opstart PaTz-groepen

Bij zorg rondom het levenseinde zijn diverse zorgverleners betrokken. In de regio Zuid-Holland Noord werkt Reos aan verschillende projecten rondom goede afstemming tussen zorgverleners en het vragen naar de wensen van de patiënt en hun mantelzorgers (shared desicion making).

PaTz Palliatieve Thuiszorg
Lokaal werken huisartsen, wijkverpleegkundigen, apothekers en soms een oncologisch fysiotherapeut samen aan een waardig afscheid voor een palliatief patiënt. In zogenoemde PaTz groepen overleggen zij casuïstiek met elkaar. Reos adviseur Judith Ruijs adviseerde en begeleidde in 2016 bij het opstarten van PaTz-groepen in Noordwijk, Sassenheim, Voorhout en Leiden.

Reos voerde informerende gesprekken met de groep over de doelstellingen en opzet van PaTz. Met de groep is bekeken welke aanvullende disciplines nodig zijn, zoals bijvoorbeeld een palliatief consulent. Reos heeft de actieve advisering beëindigd wanneer de groep was opgezet, maar blijft betrokken als vraagbaak.

De zorgverlener heeft door de bespreking van de casuïstiek zich verder in zijn vak ontwikkeld. Hij of zij brengt de eigen palliatieve patiënten in kaart en maakt in overleg met andere disciplines een plan per patiënt.

Patiënten krijgen door deze aanpak tijdig een gesprek met de huisarts over de palliatieve fase en de laatste wensen en verwachtingen rond het levenseinde. Een patiënt en naasten weet hierdoor waar hij of zij aan toe is en wat de mogelijkheden zijn. Omdat huisartsen extern advies in kunnen winnen, krijgt de patiënt op dat moment de meest optimale zorg op de plek waar hij zal sterven.

Tijdig gesprek met patiënt over wensen en verwachtingen levenseinde

Advance Care Planning
Advance Care Planning (ACP) speelt in de zorg voor ouderen en bij mensen, die mogelijk binnen 1 jaar overlijden, een belangrijke rol. Driekwart van de Nederlanders wil graag thuis sterven, slechts 25% sterft daadwerkelijk thuis. Verder blijkt dat de zorg voor mensen in de laatste fase een stuk beter kan. Het tijdig bespreken van wensen en verwachtingen van het leven en levenseinde kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat mensen niet tegen hun wensen in het ziekenhuis worden opgenomen of gereanimeerd. Reos adviseurs Eva van Steenbergen (ouderenzorg) en Judith Ruijs (PATZ) adviseren over de toepassing van ACP binnen de projecten ouderenzorg en PATZ.
Bovenstaande zorgt ervoor dat de huisarts (eventueel waarnemer), op de hoogte is van de wensen van de patiënt in de laatste levensfase en hierin het medische handelen kan afstemmen. De patiënt weet wat hij kan verwachten en heeft zijn wensen kenbaar kunnen maken rond zijn eigen kwaliteit van leven en levenseinde.

Betrokken disciplines: Specialist ouderengeneeskunde, huisarts, praktijkondersteuner/praktijkverpleegkundige Somatiek, wijkverpleegkundige.

Palliatieve zorg bij patiënten met COPD
Binnen de VWS-proeftuin Gezonde zorg, Gezonde regio werkt Reos als projectleider aan de pilot Palliatieve zorg bij patiënten met COPD. Voor mensen met COPD in de palliatieve fase heeft een ziekenhuisopname vaak nauwelijks toegevoegde waarde. De huisarts kan vrijwel gelijke behandeling bieden in de thuissituatie. Onduidelijkheid over status en behandelmogelijkheden van deze patiënten leidt toch echter vaak tot een ziekenhuisopname, wat veel onrust brengt voor de patiënt en diens omgeving. Bij de specialist kan het leiden tot onzekerheid over welke zorg hij kan en moet inzetten.

In 2016 heeft de pilotgroep twee startbijeenkomsten georganiseerd voor huisartsenpraktijken van de Rijncoepel en Alphen op één Lijn over ACP bij COPD-patiënten in de palliatieve fase. Meer structuur en duidelijkheid door het voeren van gesprekken met COPD-patiënten, de juiste informatie over de patiënt bij de longarts en meer kennis bij de huisarts over behandelmogelijkheden, zijn interventies die worden ingezet om onnodige ziekenhuisopnames te voorkomen. De huisartsen, die deze bijeenkomsten bezochten waren enthousiast over de voorgestelde aanpak.

Betrokken disciplines:
Huisartsen, longartsen, POH S, longverpleegkundigen, wijkverpleging

Benieuwd naar onze activiteiten rondom palliatieve zorg in 2017? Lees het in het programma Gezond en waardig oud.

Lees ook:

Resultaten

Resultaten shared desicion making palliatieve zorg:

PaTz-groepen:

Deskundigheidsbevordering huisarts
Tijdig gesprek met patiënt over wensen en verwachtingen levenseinde (shared decision making)
Beste zorg op de plek waar iemand wil sterven

Advanced Care Planning:

De huisartsen en praktijkondersteuners/praktijkverpleegkundigen zijn op de hoogte van de wensen van de patiënt wat hij of zij wil in de laatste levensfase en wat voor hem of haar belangrijk is hierin.
De patiënt weet waar hij aan toe is en weet dat de huisarts zal handelen in de geest van zijn wensen rond de laatste levensfase.