Regio: Zuid-Holland Noord
Stuurgroep capaciteit VSV Rijn en Bollen

Financier:
VSV Rijn en Bollen
Samenwerkingspartners:
VSV Rijn en Bollen
Laatst bijgewerkt:
juni 2025
De geboortezorg in de regio Leiden/Leiderdorp kampt al geruime tijd met capaciteitsproblematiek. Dit wordt onder meer veroorzaakt door een groeiend personeelstekort in de kraamzorg en ziekenhuizen, ruimtegebrek en een toenemende vraag naar pijnbestrijding en poliklinische bevallingen in het ziekenhuis.
Verloskundigen in de eerste lijn hebben te maken met de gevolgen hiervan: onder andere het lang moeten bellen voor een poliklinische bevalplek in het ziekenhuis, het met een barende vrouw uit moeten wijken naar een ziekenhuis buiten de eigen regio, het vaker alleen een baring doen door het ontbreken van partusassistentie vanuit de kraamzorg en het opvangen van telefoontjes van kraamvrouwen tijdens de kraamweek, door het minder aantal uren kraamzorg dat geboden kan worden. Voor zwangeren heeft de capaciteit invloed op o.a. de keuzevrijheid (bevallocatie) en op de kwaliteit van zorg die geleverd wordt. Om blijvend goede zorg en duurzame inzet van personeel te kunnen bieden tijdens de zwangerschap, bevalling en kraamperiode is het noodzakelijk dat partijen in de geboortezorgketen samen werken aan oplossingen. In de stuurgroep capaciteit wordt door alle ‘bloedgroepen’ uit het VSV gewerkt aan een gezamenlijke visie en aanpak voor het capaciteitsvraagstuk.
Wat is onze opdracht?
In opdracht van VSV Rijn en Bollen begeleidt Reos de stuurgroep capaciteit, die bestaat uit vertegenwoordigers van het Alrijne Ziekenhuis, LUMC, eerstelijnszorg verloskundigen (LEO en RAL) en de kraamzorg. Samen met de deelnemers draagt Reos zorg voor:
- Het inzichtelijk maken van de verschillende elementen die bijdragen aan het capaciteitsvraagstuk.
- Het inzichtelijk maken van de effecten hiervan, zowel kwalitatief als kwantitatief. O.a. door het LPZ en inzicht in casuïstiek.
- Het ondersteunen van verdere versterking van de samenwerking tussen de zorgverleners in de keten, o.a. door te bouwen aan onderling vertrouwen, het samenbrengen van belangen, het ontwikkelen van een gezamenlijke urgentie en visie.
- Het verkennen en implementeren van mogelijke oplossingen die bijdragen aan het efficient benutten van de beschikbare capaciteit en het creëren van (nieuwe) capaciteit:
> Voor de korte termijn, onder meer: werkafspraken (o.a. voor piekperiodes), aanpassen van protocollen en organisatie van zorg, gezamenlijke/eenduidige communicatie.
> Voor de lange termijn, o.a. het anders organiseren/beleggen van zorg.
- Het aansluiten op regionale/landelijke ontwikkelingen en overlegtafels, bijv. de ROAZ-expertgroep geboortezorg en de landelijke werkgroep capaciteit.
Reos organiseert en begeleidt de bijeenkomsten van de stuurgroep, bepaalt in overleg met de deelnemers de agenda en is aanjager op de inhoud en ontwikkeling.
Wat levert het project op?
De resultaten en opbrengsten van het project zijn:
- Er is een stuurgroep gevormd waar integraal en gezamenlijk aan oplossingen voor de capaciteitsvraagstukken wordt gewerkt.
- Er is inzicht in de verschillende elementen die bijdragen aan het capaciteitsvraagstuk.
- En er is zicht op acties die laagdrempelig ingezet kunnen worden. Zo worden bestaande protocollen en afspraken opnieuw onder de loep genomen en zijn afspraken gemaakt voor de samenwerking tijdens piekperiodes.
- Het capaciteitsvraagstuk is besproken met cliënten om hun visie en wensen t.a.v. mogelijke oplossingen te horen.
- Er is verbeterde samenwerking, communicatie en onderling vertrouwen tussen de deelnemers, wat leidt tot kortere lijnen en effectievere samenwerking.
- ‘Incidenten’ in de samenwerking worden inzichtelijk gemaakt via verzamelde casuïstiek. Hierdoor kunnen gerichte verbeteracties worden ingezet.
- Implementatie van de LPZ-geboortezorgmodule in de ziekenhuizen, waardoor het aantal beschikbare kamers realtime inzichtelijk is.
- Er is afstemming tussen de acties van de stuurgroep capaciteit en die binnen de ROAZ-expertgroep.
- Er is een verbinding tussen de stuurgroep met zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid, waardoor het capaciteitsvraagstuk ook multidisciplinair en vanuit gezamenlijke visie wordt besproken.
Tijdlijn
Welke stappen zijn er gezet?
Q1 2022
- Op verzoek van LEO organiseert Reos een eerste overleg met focus op realisatie, gezamenlijk gevoel van urgentie en inzicht in wens gezamenlijke aanpak.
Q2 2022 - Q3 2022
- Huidige ontwikkelingen en interventies worden in kaart gebracht, evenals mogelijkheden voor verdere aanpak. Parallel wordt gewerkt aan verbeteringen van de dagelijkse samenwerking, bijv. door afspraken te maken voor de piekperiodes.
Q1 2023
- Vanuit behoefte aan centrale plek om het capaciteitsvraagstuk te behandelen, incl. mandaat en besluitbevoegdheid wordt de stuurgroep capaciteit opgericht. De stuurgroep werkt in opdracht van het VSV aan gezamenlijke urgentie en visie, kwantitatief en kwalitatief inzicht in het capaciteitsvraagstuk, verbetering van samenwerking en oplossingen voor de korte en lange(re) termijn. Reos sluit als vaste deelnemer aan bij de ROAZ-expertgroep geboortezorg.
Q2 2023
- Oplevering overzicht van interventies en oplossingen vanuit het land op o.a. inzicht, werkafspraken en zorgverschuiving.
- Gezamenlijke bijeenkomst met protocollencommissie VSV voor verkenning mogelijke interventies/oplossingen vanuit het gemaakte overzicht.
Q3 2023
- Doorlopend wordt gewerkt aan verbetering van de dagelijkse samenwerking en onderlinge communicatie, o.a. door bespreken van incidenten/casuïstiek.
Q1 2024
- LPZ-geboortezorgmodule wordt geactiveerd in de ziekenhuizen.
- RAL-praktijken sluiten aan bij stuurgroep capaciteit.
Q2 2024
- Verkennen landelijke voorbeelden voor toepassing binnen VSV, o.a. bevalcentra regio Amsterdam en eerstelijnslijnskamers in ziekenhuis.
Q4 2024
- Gesprek met zwangeren over hun ervaring, mening en advies rondom de capaciteitsvraagstukken.
Q4 2024 - Q1 2025
- Evaluatie voortgang van de Stuurgroep Capaciteit.
- Opstellen van een plan van aanpak 2025, met een focus op verkenning en implementatie van langetermijnstrategieën.
- In deelaanpakken zal aan de verschillende knelpunten worden gewerkt.
- Parallel wordt vanuit de stuurgroep blijvend gewerkt aan verbeteracties voor de korte(re) termijn.
Q2 2025
- Start design sprint: Aan de hand van de ‘design thinking’-methodiek worden door een afvaardiging van de stuurgroep i.s.m. Zorg & Zekerheid, uitvoerende zorgverleners en cliënten oplossingsrichtingen uitgedacht voor het knelpunt rond beschikbaarheid van partus assistentie tijdens de bevalling.
Wat zijn de vervolgstappen?
Q3 2025
- Vervolg design sprint en oplevering voorstel voor besluitvormende kring van het VSV.
- Bepalen focus en aanpak voor het volgende deelknelpunt.