Regio: Zuid-Holland Noord
Stuurgroep capaciteit VSV Rijn en Bollen
Financier:
VSV Rijn en Bollen
Samenwerkingspartners:
VSV Rijn en Bollen
Laatst bijgewerkt:
oktober 2025
De geboortezorg in de regio Leiden/Leiderdorp kampt al geruime tijd met capaciteitsproblematiek. Dit wordt onder meer veroorzaakt door een groeiend personeelstekort in de kraamzorg en ziekenhuizen en een toenemende vraag naar pijnbestrijding en poliklinische bevallingen in het ziekenhuis.
Verloskundigen in de eerste lijn hebben te maken met de gevolgen hiervan: onder andere het lang moeten bellen voor een poliklinische bevalplek in het ziekenhuis, het met een barende vrouw uit moeten wijken naar een ziekenhuis buiten de eigen regio, het vaker alleen een baring doen door het ontbreken van partusassistentie vanuit de kraamzorg en het opvangen van telefoontjes van kraamvrouwen tijdens de kraamweek, door het minder aantal uren kraamzorg dat geboden kan worden. Voor zwangeren heeft de capaciteit invloed op o.a. de keuzevrijheid (bevallocatie) en op de kwaliteit van zorg die geleverd wordt. Om blijvend goede zorg en duurzame inzet van personeel te kunnen bieden tijdens de zwangerschap, bevalling en kraamperiode is het noodzakelijk dat partijen in de geboortezorgketen samen werken aan oplossingen. In de stuurgroep capaciteit wordt door alle ‘bloedgroepen’ uit het VSV gewerkt aan een gezamenlijke visie en aanpak voor het capaciteitsvraagstuk.
Wat is onze opdracht?
In opdracht van VSV Rijn en Bollen begeleidt Reos de stuurgroep capaciteit, die bestaat uit vertegenwoordigers van het Alrijne Ziekenhuis, LUMC, eerstelijnszorg verloskundigen (LEO en RAL) en de kraamzorg. Samen met de deelnemers draagt Reos zorg voor:
- Het inzichtelijk maken van de verschillende elementen die bijdragen aan het capaciteitsvraagstuk.
- Het inzichtelijk maken van de effecten hiervan, zowel kwalitatief als kwantitatief.
- Het ondersteunen van verdere versterking van de samenwerking tussen de zorgverleners in de keten, o.a. door te bouwen aan onderling vertrouwen, het samenbrengen van belangen, het ontwikkelen van een gezamenlijke urgentie en visie.
- Het verkennen en implementeren van oplossingsrichtingen die bijdragen aan het efficiënt benutten van de beschikbare capaciteit en het creëren van (nieuwe) capaciteit:
> Voor de korte termijn, o.a.: werkafspraken (o.a. voor piekperiodes), aanpassen van protocollen en organisatie van zorg, gezamenlijke/eenduidige communicatie.
> Voor de lange termijn, o.a. het anders organiseren/beleggen van zorg.
- Het aansluiten op regionale/landelijke ontwikkelingen en overlegtafels, bijv. de ROAZ-expertgroep geboortezorg en de landelijke werkgroep capaciteit.
Reos is procesbegeleider binnen de stuurgroep capaciteit. Ze organiseert en begeleidt de bijeenkomsten, is aanjager op inhoud en innovatie en bewaakt en monitort de voortgang.
Wat levert het project op?
- Er is een stuurgroep gevormd waar door alle partijen gezamenlijk en integraal aan oplossingen voor de capaciteitsvraagstukken wordt gewerkt. Vanuit de stuurgroep is ook een nauwe verbinding met Zorg&Zekerheid om samen te werken aan oplossingen.
- Er is inzicht in de voornaamste knelpunten en de verschillende elementen die daaraan bijdragen.
- Er worden continu laagdrempelige verbeteracties ingezet, die effect hebben op het onderling vertrouwen, verbeterde afstemming en communicatie en efficiënte samenwerking.
- Er is inzage in de visie en wensen van cliënten m.b.t. capaciteitsissues en mogelijke oplossingsrichtingen.
- Aan de hand van een design sprint is een start gemaakt naar een oplossingsrichting voor duurzame inzet en beschikbaarheid van partus assistentie. Het ontbreken van partus assistentie is in de regio één van de voornaamste knelpunten in het capaciteitsvraagstuk.
Tijdlijn
Welke stappen zijn er gezet?
Q1 2022
- Op verzoek van LEO organiseert Reos een eerste overleg over capaciteit om te komen tot een gezamenlijke urgentie en aanpak.
Q2 2022 - Q3 2022
- Huidige ontwikkelingen en interventies worden in kaart gebracht. Parallel wordt gewerkt aan verbeteringen van de dagelijkse samenwerking, bijv. door het opstellen van afspraken voor de piekperiodes.
Q1 2023
- De stuurgroep capaciteit wordt in opdracht van het VSV opgericht om te werken aan een gezamenlijke urgentie en visie, kwantitatief en kwalitatief inzicht in het capaciteitsvraagstuk, verbetering van samenwerking en oplossingen voor de korte en lange(re) termijn.
Q2 2023
- Oplevering overzicht van interventies en oplossingen vanuit het land op o.a. inzicht, werkafspraken en zorgverschuiving.
- Gezamenlijke bijeenkomst met protocollencommissie VSV voor verkenning mogelijke interventies/oplossingen vanuit het gemaakte overzicht.
Q3 2023
- Doorlopend wordt gewerkt aan verbetering van de dagelijkse samenwerking, kennis en begrip en onderlinge communicatie, o.a. door bespreken van incidenten/casuïstiek en door het aanpassen van bestaande protocollen.
Q1 2024
- LPZ-geboortezorgmodule wordt geactiveerd in de ziekenhuizen.
- RAL-praktijken sluiten aan bij stuurgroep capaciteit.
Q2 2024
- Verkennen landelijke voorbeelden voor toepassing binnen VSV Rijn&Bollen, o.a. bevalcentra regio Amsterdam. eerstelijnslijnskamers in het ziekenhuis en triagepost Schiedam.
Q4 2024
- Eerste gesprek met zwangeren over hun ervaringen, visie en wensen rondom de capaciteitsvraagstukken.
Q4 2024 - Q1 2025
- Vernieuwd plan van aanpak voor de stuurgroep capaciteit wordt opgesteld, op basis van evaluatie en in lijn met de ZonMw-subsidie die beschikbaar is gesteld voor verdere versterking van het VSV. In 2025 en 2026 ligt de nadruk op verkenning en implementatie van lange termijn strategieën: in deelaanpakken wordt aan de verschillende knelpunten gewerkt. Parallel is blijvend aandacht voor verbeteracties voor de korte(re) termijn.
Q2 2025
- Uitvoering design sprint op het knelpunt rond beschikbaarheid van partus assistentie. Door een afvaardiging van de stuurgroep i.s.m. Zorg&Zekerheid worden oplossingsrichtingen uitgedacht.
Q3 2025
- Het opgestelde voorstel vanuit de design sprint wordt geaccordeerd door de besluitvormende kring van het VSV. Fase 1 ‘centrale planning partus assistentie’ wordt door het KSV in gang gezet.
Wat zijn de vervolgstappen?
Q4 2025
- Bepalen focus en aanpak voor het volgende deelknelpunt.
- Verkenning inzet en financiering Fase 2 en 3 vanuit de design sprint: digitalisering centrale planning en kraamzorg+, waarbij kraamverzorgenden op wacht efficiënt worden ingezet.
- Delen van kennis/opbrengsten design sprint binnen de regio en landelijk (binnen Federatie VSV’s).
Q1 2026
- Start centrale planning partus assistentie.
Q3 2026
- Evaluatie en bepalen inzet Fase 2 opbrengsten design sprint: digitalisering centrale planning.
Projecten voor de wijk
